ARTIKEL AD
De Nederlandse Vuurwerkbond begint een offensief om vanaf de volgende jaarwisseling in heel Nederland veilige vuurwerkshows van de grond te krijgen. Bij lokale vuurwerkverenigingen kunnen speciaal getrainde vrijwilligers in hun eigen omgeving kleine vuurwerkshows organiseren.
Daarmee komt volgens de Nederlandse Vuurwerkbond (NVB) een einde aan overlast en ongelukken, maar verdwijnt vuurwerk niet helemaal. Carbidschieten en paasvuren worden nu vaak al in verenigingsverband georganiseerd. Non-profitorganisatie NVB wil dat ook kleinschalige, veilige vuurwerkshows op die manier mogelijk worden gemaakt, met certificering, richtlijnen en cursussen. Daarvoor moet de wet wel worden aangepast, want er is nu nog niets voorzien voor vuurwerkverenigingen.
Meteen na de jaarwisseling deed de voorzitter van het veiligheidsberaad, de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls, een ander beroep op het kabinet. Hij pleit voor de voortzetting van het algehele vuurwerkverbod, dat was bedoeld om de door corona toch al overbelaste zorg te ontzien. Het ging nog verder dan het eerder in 2020 afgesproken verbod op knalvuurwerk en vuurpijlen voor consumenten.
De oproep leidt tot woede bij vuurwerkliefhebbers, die niet willen dat vuurwerk helemaal verdwijnt. Het op grote schaal organiseren van professionele shows in Nederland is in elk geval op korte termijn geen optie. Die shows zijn niet alleen duur, er zijn ook te weinig pyrotechnische bedrijven die ze kunnen organiseren.
Dan wordt het in Nederland een saaie boel, waarschuwt Rob Snijders van de vuurwerkfederatie, ook een organisatie die strijdt voor het behoud van vuurwerk. ,,Laten we nu eerst eens kijken wat er gebeurt als we de maatregelen van eerder in 2020 uitvoeren.”
Laten we eerst kijken wat er gebeurt als we de maatregelen van eerder uitvoeren
De NVB wil juist een andere aanpak, waarmee ook klachten van bijvoorbeeld oogarts Tjeerd de Faber worden gehoord. Dankzij het vuurwerkverbod kon de oogarts dit jaar met kinderchampagne toosten op het nieuwe jaar, in tegenstelling tot voorgaande jaren waarin hij steeds de noodklok moest luiden over het letsel dat hij zag. De Faber is dan ook fervent tegenstander van vuurwerk en was behoorlijk verrast toen hij een kerstkaart kreeg van de NVB.
Toch ligt die kaart er. De bond wilde met de verzending vast bekendheid geven aan het offensief dat wordt ingezet, om in heel Nederland vuurwerkverenigingen van de grond te krijgen. De non-profitorganisatie mag dan bestaan uit liefhebbers van vuurwerk, ze zien best dat De Faber een punt heeft met zijn pleidooi ertegen. ,,Het loopt de spuigaten uit”, zegt woordvoerder Lars Onrust. Politie die bestookt wordt met vuurwerk, omstanders die gewond raken, urenlange overlast voor huisdieren.
Ruud Verkuijlen, jaarwisselingscoördinator bij de politie, zag dit jaar net als De Faber dat het anders was, ook al volgt nog een definitieve evaluatie. ,,Er was minder letsel, we hoefden minder bijstand te verlenen aan andere hulpdiensten.” Normaal rijdt de politie mee met brandweer en ambulance, om te zorgen dat medewerkers hun werk veilig kunnen doen. ,,Dat zijn positieve elementen.”
Tegelijk zag de politie al voor de aankondiging van het verregaande verbod – eerder was al besloten knallers en vuurpijlen in de ban te doen - in september en oktober twee keer zo veel vuurwerkoverlast als normaal. ,,Een indicatie dat er door de coronamaatregelen ongenoegen bestond in de samenleving, vuurwerk is dan een uitlaatklep.”
Voor een verregaand verbod zoals afgelopen jaarwisseling is maatschappelijk draagvlak nodig, weet de politie, en het is nog te vroeg om te concluderen of dat er is. Maar Onrust voelt de bui al hangen: als er niet heel anders met vuurwerk wordt omgegaan kunnen consumenten straks wel eens echt zonder vuurwerk komen te zitten.
Dat kan De Faber niet snel genoeg gaan. Toch staat de oogarts wel open voor alternatieven. Zoals het plan van de pyrotechnici, controleurs, juristen en verzekeraars - ‘we hebben ook een explosievenexpert’- die zich met de NVB inzetten voor lokale vuurwerkverenigingen, die zorgen voor kleine, mooie en vooral veilige shows. Als gewone consumenten maar niet zelf aan de slag gaan, zegt De Faber. ,,Vuurwerk moet afgestoken worden door mensen die er verstand van hebben, niet door leken.”
Woordvoerder Onrust, zelf oud-pyrotechnicus, ziet in vuurwerkverenigingen dé manier om daarvoor te zorgen. ,,Die verenigingen moeten aan eisen voldoen, ze krijgen een cursus en een pasje. De woordvoerder moet ouder zijn dan 25 jaar, zodat die er rijp voor is.” De bond voelt dat het tijd is om juist nu door te zetten: Nederland lijkt klaar voor verandering. Vuurwerkhandelaren overigens nog niet, zegt Onrust, ook al vindt hij dat consumenten zelf nog wel met licht, veilig vuurwerk, zoals sterretjes en fonteinen die niet omvallen aan de slag moeten kunnen. ,,Ik heb dreigtelefoontjes gehad, omdat importeurs zeggen dat dit de nekslag zal zijn voor de vuurwerkhandel.” Hem gaat het niet om geld - hij heeft ook een eigen onderneming naast de bond - wel om veiligheid en het behoud van vuurwerk. ,,Ik stond als jongetje ook met mijn neus tegen het raam gedrukt om gebiologeerd naar het vuurwerk te kijken. Het blijft iets magisch.”
Binnenkort wil de bond onder meer winkeliers, voetbal-, ijs- en scoutingverenigingen aanschrijven om te kijken of zij interesse hebben in het organiseren van vuurwerkshows. Daarmee kunnen zij ook inkomsten genereren. ,,En ze hebben al een netwerk. Na een cursus kunnen ze aan de slag.” Maar uiteindelijk moet elke buurt die wil een vuurwerkshow van de grond kunnen tillen. Met een wedstrijd worden de beste prestaties beloond. Wie illegaal knalt, wordt geroyeerd. ,,Ik kan er uren over doorgaan. We weten al jaren dat het niet goed gaat. Het kan echt veel beter.”
Dat vindt in elk geval ook De Faber, die deze jaarwisseling zag als een ‘geslaagd medisch experiment’, vanwege het extreem lage aantal ongelukken. Als er gekeken wordt naar veilige manieren om toch nog vuurwerk te hebben met oud en nieuw, heeft hij daar geen bezwaar tegen. ,,Er komen alternatieven voorbij, zoals die van de vuurwerkverenigingen. Dan kan op een georganiseerde manier toch vuurwerk worden afgestoken. Zolang we het kleine aantal professionals dat beschikbaar is voor grote vuurwerkshows maar niet gebruiken om burgers vuurwerk in handen te laten houden. Dat zou een goedkoop excuus zijn.” Politieman Verkuijlen noemt het idee ‘interessant’ en zegt dat elk initiatief voor een veilige en feestelijke jaarwisseling de moeite van het bekijken waard is.