Het nagenieten van de jaarwisseling is inmiddels wel voorbij, maar dat betekend natuurlijk niet dat de hobby/liefhebberij hiermee stil komt te staan. Zo is begin januari bij velen alweer de kruitkoorts toegeslagen nadat diverse freakshops alweer live zijn. Velen van ons hebben al gretig gebruik gemaakt van de prachtige prijzen die ons als liefhebbers worden geboden. Maar anderen onder ons hebben hun vizier na de jaarwisseling op wat anders gericht en dat is
Las Fallas. Want de voorbereidingen zijn in Valencia al in volle gang en de eerste Nederlanders zijn er al naartoe gevlogen om het openingsweekend bij te wonen. Dus om alvast goed in de stemming te komen, hierbij weer een sfeerverslag van Fallas 2018:
Magische sfeer
Zoals wel is gebleken uit mijn eerdere sfeerverslagen ben ik vorig jaar echt betoverd door het festival Las Fallas. Mijn beweegreden was natuurlijk het vuurwerk, maar tijdens mijn verblijf in de stad werd me al snel duidelijk dat het eigenlijk zoveel meer is dan dat. Het is namelijk niet zomaar een 'vuurwerkfestival', want er komt veel meer bij kijken en zeker voor de lokale bevolking. Passie en emotie stralen ze uit en is veelal letterlijk zichtbaar, zeker tijdens de diverse optochten in de stad en tijdens de Ofrenda de flores, waarbij bij een groot deel van de falleras de tranen letterlijk over de wangen rolden. Maar ook de gezelligheid en bedrijvigheid op straat, met de velen eetkraampjes of podia in straten en pleinen met live muziek brengen de gehele stad in een feeststemming. Maar ook zeker de 'kampvuurtjes' die de lokale bevolking op straat maakten om gezamenlijk paella te koken en uiteraard ook om samen te dineren, zijn momenten die mij zijn bijgebleven. Kortom, ik heb mijn best gedaan om de magische sfeer die er hangt te omschrijven, maar eigenlijk moet je het gewoon ervaren en de fallasgangers onder ons weten precies waar ik het over heb.
Verantwoord stoken
Overal in de stad hoor en zie je vuurwerk en komen de kruitdampen je meerdere malen per dag tegemoet. Dit vuurwerk is niet alleen afkomstig van de georganiseerde shows, maar ook wordt er veel vuurwerk afgestoken door de lokale bevolking. Dit gaat van 's ochtends vroeg tot 's avonds laat door en is duidelijk diep geworteld in de cultuur. Dat was duidelijk te zien, want ik heb geregeld vaders, maar ook opa's gezien die hun (klein)kinderen op een bewuste en veilige manier leerden omgaan met vuurwerk. Opvallend hierbij is dat de kinderen Spaanse knallertjes afstaken met meer kruitinhoud dan onze Nederlandse kanonslagen. Alle kinderen die we hebben gezien gingen onder begeleiding of toeziend oog van volwassenen op een uiterst verantwoorde wijze met het vuurwerk om. Echt geweldig om te zien, de vreugde spatte er vanaf bij de kinderen en de begeleiders (vaders en opa's) genoten zichtbaar. Dit is echt zoals de traditie hoort te zijn en dit soort kleine momenten maken de trip extra special, want dit is hoe de traditie hoort te zijn en ook de manier waarop de traditie wordt overgebracht gebracht op de volgende generatie. Daarnaast herkende ik mezelf hierin, want ook ik stond jaren geleden als klein mannetje te springen om eindelijk naar buiten te gaan en onder begeleiding van mijn vader mijn eerste vuurwerk, lees Astronauten, grondbloemen en baby pijltjes, af te steken.
Bij het afsteken van het vuurwerk maken de kinderen gebruik van een houten kistje, met daaraan (in de meeste gevallen) een rood koord, zodat het kistje eventueel voor het lichaam kan worden gedragen. De kistjes zaten vol met het bekende kleine spul, maar ook de kleinere varianten van de echte Spaanse vlinders konden natuurlijk niet ontbreken. De kistjes fungeren als een veilige opbergplek voor het vuurwerk en zijn te koop bij alle vuurwerkwinkels in Valencia. Zoals het op mij overkwam is dit 'houten kistje' voor de jeugd onlosmakelijk verbonden aan het afsteken van vuurwerk en tegelijkertijd is het een manier waarop de kinderen hun creativiteit kunnen uiten. Tijdens de fietstochten en wandelingen door de stad kwamen we de meest fleurige en kleurrijk versierde kistjes tegen.
Kruitstress
Zoals eerder vermeld, hoor, zie en ruik je overal om je heen vuurwerk en als er verspreid in de stad dan ook nog eens veel vuurwerkwinkels zijn gevestigd dan is het maar moeilijk om de verleiding te weerstaan. Bij veel Nederlanders wordt de kruitstress te groot en zij maken dan ook gretig gebruik van de mogelijkheid om vuurwerk te kopen en natuurlijk ook om vuurwerk af te steken. Ook wij konden het natuurlijk niet laten om even de sfeer te proeven in de diversen winkeltjes en dit was meteen een mooie mogelijkheid om wat Spaanse vuurwerkfolders mee te nemen voor de verzameling.
Als eerste kwamen we langs een vestiging van Pyro Shopping en de sfeervol ingerichte etalages roepen je letterlijk naar binnen. De winkel riep bij mij een beetje een nostalgisch gevoel op en dit kwam mede doordat het vuurwerk grotendeels in de winkel zelf ligt opgeslagen op planken. Alles wat er is kan je in één oogopslag zien en ik voelde mij weer even het kleine jongetje dat voor het eerst in een vuurwerkwinkel kwam. In de betreffende winkel lag toen ook een groot deel van het vuurwerk gewoon in de showroom opgeslagen in daarvoor bestemde presentatiemeubels. Kortom, de folder was binnen en dit is ook weer zo'n herinnering die ik niet snel zou vergeten.
Uiteindelijk kwamen we een dag later ook nog langs een vestiging van Pirofoc i Fantasia en bij deze winkel waren de etalages nog sfeervoller ingericht. Zo stond er zelfs een maquette van een mascleta in de etalage, maar ook kleurrijke dummies van lijnen met Spaanse vlinders, 'vissengraat', shells, candles, knalpijlen etc. Kortom, teveel om op te noemen en de foto's hieronder spreken voor zich, want dit is echt pure sfeer. Ook in deze winkel lag het vuurwerk gewoon in de schappen achter de balie. Dit maakt het veel sfeervoller en het is dan ook al een feestje om al het moois rustig te bekijken. Meteen valt het op dat in Valencia de nadruk meer ligt op het kleine spul (voor de jeugd) en het knalvuurwerk in de vorm van grondknallers (petardos, truenos en tracas) en knalpijlen. Bovengenoemde artikelgroepen zijn dan ook ruim vertegenwoordigd in het assortiment van de winkels, maar het aanbod sier cakes is erg karig in vergelijking met het aanbod van de winkels in Nederland. Hieronder een aantal foto's van de sfeervolle etalage en winkel:
Oh Oh Valencia.... Tijdens de Crema fikkie stoken, vooral die Fallas poppen rookten fijn!
Als je het naar je zin hebt, dan vliegt de tijd voorbij en voor ik het wist was het al 19 maart 2018. Oftewel, de laatste dag van Las Fallas 2018. Na een kneiterharde afsluitende mascleta van Marti op het plein ging er een stoet van Nederlandse liefhebbers langs een drietal straatmascletas. Na de derde straatmascleta op de route zat de trip er bijna op. 's avonds eerst nog genoten van de Cabalgata del Foc, om vervolgens nog een laatste wandeltocht langs verschillende poppen uit de Sección Especial te maken. Nog even snel genoten van een laatste portie churros en net voordat de heerlijke Spaanse versnapering op was, werd er een poging gedaan om een Fallas Infantiles (kinderpop) in vuur en vlam te zetten. Uiteraard ging dit ook gepaard met een kleine vuurwerkshow en de nodige brandbare vloeistof was al over het kunstwerk gegoten. Dit mocht niet baten, maar nadat er enkele minuten waren verstreken inclusief een hoop geklungel, vatte het kunstwerk dan eindelijk vlam. Ineens ging het snel en grote zwarte rookpluimen zochten hun weg omhoog langs de net geverfde gevels van de appartementen.
Na het 'kleine' werk was het tijd om de Crema van een grote Falla mee te maken en ik was erg benieuwd. Na een afsluitende Mascleta Nocturna, mocht de Fallera Mayor van de betreffende Fallas-vereniging in actie komen. Enkele minuten daarvoor was ze al zichtbaar geroerd, toen de pyrotechnici nog bezig waren met het prepareren van de pop met flessen brandbare stof in combinatie met vuurwerk. Uiteindelijk was het moment daar, de tranen rolden over haar wangen en met behulp van een pyrotorch stak ze het vuurwerk aan. Binnen een fractie van een seconde ging het vuurwerk af en stond de pop in lichterlaaie. Himno Fallero werd afgespeeld en dit gaf het hele gebeuren een extra lading en de emotie was wederom voelbaar. De warmte die vrijkwam was intens en ik had even het idee dat ik op oudejaarsavond bij een vreugdevuur stond. Niet alleen de warmte is intens, maar ook de geur of beter gezegd de stank die bij de verbranding vrijkomt. Bijna met geen woord te beschrijven en het slaat op je longen, maar dit hoort er allemaal bij. De vlammen hadden het hoogste deel van de pop bereikt en de vlammen schoten meters hoog de lucht. Door dit alles ontstonden er grote dikke zwarte rookpluimen en na een windvlaag werd alles 1 straat in geblazen. Een rookbom of een autoband op het vuur is er niks bij, echt absurd veel en dikke rook. Opeens was die gehele straat niet meer zichtbaar en de mensen vluchtten voor de brandende delen die met de rook werden meegevoerd. Gelukkig stonden wij net uit de wind en nadat het geraamte in elkaar was gezakt, verplaatsten we ons naar het plein om daar de afsluitende Crema mee te maken.
Op het plein was de hitte ook duidelijk te voelen en na het ontsteken van de pop vlogen de brandende delen je letterlijk om de oren. Ook de prachtige monumentale panden rondom het plein moesten het ontgelden en kregen eveneens een flinke lading brandende delen te verduren. De mensen die flink wat geld hebben neergelegd voor een plaatsje op een balkon kregen zogezegd een vuurdoop en op de grond maakten de mensen zich snel uit de voeten. Ook hier stonden wij net goed en hebben we gelukkig geen last gehad van de brandende delen, maar er was toch wel sprake van paniek bij de mensen om ons heen. Al met al kan ik toch wel zeggen dat de Crema heftiger was, dan ik me van tevoren had voorgesteld. Zeker gezien de smalle straten en krappe pleinen waarop in sommige gevallen reusachtige beelden in vlammen opgaan en de intense hitte die hierbij vrijkomt. Dit is een situatie die ik mij in Nederland simpelweg niet voor kan stellen, want de vreugdevuren op open locaties zijn al grotendeels verdwenen en ook de paasvuren moeten het ontgelden en hier in Valencia staan ze honderden poppen in de fik te steken.
Onderweg naar het appartement kwamen we meerdere smeulende hopen tegen en waren de hulpdiensten al druk bezig met nablussen. Ook waren er al enkele veegwagens te spotten om de straten weer schoon te maken. Moe maar voldaan hebben we nog even nagepraat in het appartement en 1 ding is wel duidelijk:
wat is dit een geweldig festival! Daarnaast is het zoveel meer dan alleen maar wat vuurwerk; de sfeer, ambiance, prachtige gebouwen, de rivierbedding, het gezellig samenzijn met liefhebbers, maken dit alles onvergetelijk. Ook was het geweldig om te zien dat dit alles diepgeworteld is in de cultuur en tradities van Valencia en dat de lokale bevolking zich hieraan vastgrijpt.