Om de zorg te ontlasten diende GroenLinks en de Partij voor de Dieren een motie in
voor een totaalverbod op consumentenvuurwerk. Voor de één lijkt het een zege maar
voor een zeer groot deel is het een onbegrijpelijke vraag. Een totaalverbod werkt
alleen maar averechts (ook voor de zorg) en we zullen dit in het statement hieronder
zo goed mogelijk proberen te onderbouwen.
Afgelopen jaar zijn er in totaal circa 1300 mensen gewond geraakt door vuurwerk. 385
Slachtoffers belandde op de spoedeisende hulp. 385 Slachtoffers die dringend hulp
nodig hebben verdeeld over de 87 spoedeisende locaties die Nederland telt zijn
“slechts” 4-5 mensen per locatie.
Met de nieuwe in 2020 geldende maatregelen (verbod op F3 vuurwerk, single shots en
vuurpijlen) zou dit aantal slachtoffers maar zo kunnen dalen tot +/- 200 waarvan een
groot deel ook nog eens illegaal vuurwerk heeft afgestoken.
In dat geval zouden slechts 2 personen per ziekenhuis op de spoedeisende hulp
belanden.
Bij het zien van de cijfers (rapport VeiligheidNL) valt op te merken dat alle
'onveilige' vuurwerk, ik noem het eerder veilig vuurwerk dat misbruikt word, al
geschrapt is en niet meer verkocht mag worden. Daarom is het risico op slachtoffers
met de jaarwisseling dit jaar al vele malen kleiner dan voorheen.
Om COVID-19 te misbruiken en aan te geven dat de zorg door de jaarwisseling te erg
belast word, slaat natuurlijk helemaal nergens op. Zeker met de nieuwe maatregelen
gaat dit de zorg helemaal niet overbelasten. Juist bij het invoeren van een verbod
gaat het mis.
Het is namelijk leven op een roze wolk als u denkt dat iedere Nederlander netjes en
braaf op de bank zit en geen vuurwerk af wil steken. Dit is dusdanig diep geworteld
in dit land, dat dit niet met een knip in de vingers uit de samenleving verdwijnt. U
weet als geen ander dat de Nederlandse samenleving in sommige regio’s op dit moment
al is als een lont in een kruitvat.
Daarnaast is het vooral ook een regionale kwestie. In de grote steden (Den
Haag/Rotterdam/Amsterdam etc.) is er ieder jaar een compleet andere situatie dan
ontzettend veel dorpen, waar de vader met zoon gewoon een sierpot afsteekt om
vervolgens gezellig naar het vuurwerk te kijken. In (bijvoorbeeld) onze regio kunnen
de hulpdiensten tijdens de jaarwisseling gewoon samenkomen en elkaar de beste wensen
wensen en zijn er nauwelijks tot geen meldingen/incidenten, terwijl er heel veel
vuurwerk word afgestoken. Ook zijn het aantal gewonden op 1 hand te tellen, ondanks
het vele vuurwerk dat word afgestoken. Eens te meer een feit dat vuurwerk helemaal
niet onveilig is. Dit plaatje komt in het overgrote deel van Nederland terug.
Ook is er op dit moment (online) al 15-20% meer vuurwerk ingekocht dan vorig jaar.
Eens te meer een reden dat vuurwerk dit jaar populairder is dan ooit te voren. Heel
veel mensen willen dit rot jaar, sommige om persoonlijke redenen, afsluiten met
vuurwerk. Waarom wilt u dit van de mensen afpakken? Dit is onbegrijpelijk, echt
onbegrijpelijk.
Vanuit de branche een korte opsomming omtrent de nadelen van een totaalverbod
- Groter risico op nieuwe COVID-19 golf waarbij de zorg - op een later tijdstip -
juist weer extra belast word met nieuwe COVID-patienten. De grenzen zijn open, dus
Nederlanders trekken massaal de grens over om in Duitsland of België vuurwerk te
kopen. Het is een illusie om te denken dat dit niet gaat gebeuren. Dat is nu al
volop gaande, en word alleen maar erger. Vooral in België zijn de winkeltjes
relatief klein wat zorgt voor veel besmettingsrisico (veel mensen in een kleine
afgesloten locatie). De overheid wil met de juist genomen maatregelen voorkomen dat
mensen pendelen naar buurlanden, dit gaat dus compleet tegen de huidige maatregelen
in. Zolang de grenzen open zijn is het niet te handhaven!
- Forse wildgroei illegale handel. Dit komt ook per post binnen. Wij horen vanuit de
branche signalen dat de illegale handel door alle perikelen met het vuurwerkverbod
nu al is toegenomen met 20 tot 25%. Handelaren lachen zich in het vuistje. De
overheid raakt de controle compleet kwijt en tast in het duister in deze illegale
handel. Wat vervolgens gebeurt is dat vaders en kinderen vroegtijdig (dus ver voor
29/30/31 december - de reguliere verkoopdagen) al vuurwerk kopen/bezitten wat thuis
word opgeslagen. Aangezien dit illegaal - veelal zwaarder - vuurwerk is worden
woonwijken vuurwerkbunkers. Het risico op een ramp bij bijvoorbeeld een woningbrand
is denkbaar.
- Fors meer gewonden door illegaal vuurwerk. Op dit illegale vuurwerk staat nooit
een Nederlandse gebruiksaanwijzing. Vaak staat er een Duitse, Franse of Poolse
gebruiksaanwijzing op. De gebruiker weet dus simpelweg niet wat het product doet. Er
staat bijvoorbeeld regelmatig 'klem het product tussen 4 stenen om omvallen te
voorkomen' of 'dit product bevat een schietlont'. Bij het eerste scenario valt het
product om en schiet het door de straat, en bij het tweede scenario ontbrand het
product direct waardoor de gebruiker gewond raakt aan gezicht/handen. Ter
vergelijking: een Nederlands rotje (nu ook verboden) in de hand houden levert een
zwarte roetvlek op (amper pijn). Een illegale knaller (Cobra 6 bijvoorbeeld) zorgt
voor afgerukte ledematen. Ik neem aan dat de overheid dit niet moet willen aangezien
de zorg dan juist meer belast word en vooral ook zwaardere belasting door ernstigere
gewonden.
- De politie/BOA gaan het veel zwaarder krijgen. Ieder knalletje op de hoek van de
straat word gemeld bij de alarmcentrale waarbij ook nog eens het risico op
overbelasting van de alarmcentrale op de loer ligt. Echte spoedeisende gevallen
kunnen dus wel eens vertraging oplopen. Door de gefrustreerde samenleving is er ook
veel meer risico op het bekogelen met zwaar vuurwerk op agenten/BOA.
- De brandweer gaat het veel zwaarder krijgen. Er heerst een frustratie cultuur
onder een zeer groot deel van de jongeren. Vuurwerk is een uitlaatklep. Het is een
illusie om te denken dat jeugd netjes thuis blijft en de traditie wel laat voor wat
het is. Bij het afpakken van de vuurwerktraditie gaan er ontzettend veel branden
gesticht worden en gaan er veel vernielingen plaats vinden. De brandweer zal dan
keuzes moeten maken welke melding prioriteit heeft, in verband met een eventueel
uitbreidingsrisico. Dit is ook een situatie dat je in Nederland absoluut niet moet
willen. Zie de situatie vorig jaar in Den Haag met het afschaffen van de
vreugdevuren. Als dit in veel wijken/dorpen/steden gebeurt loopt het toch helemaal
uit de hand.
- Gigantische financiële strop voor vele winkeliers en groothandel/importeur. Alle
vuurwerk (zo'n 700 40ft containers) is zo goed als binnen of varende. Dit moet dan
het hele jaar worden opgeslagen (700 zeecontainers opslaan is ook een bepaald
risico) indien het niet verkocht mag worden. Groothandels komen hierdoor met een
enorme financiële strop te zitten. Ook winkeliers, die de zware corona crisis met de
verkoop van vuurwerk nog enigzins willen compenseren lopen hierdoor de broodnodige
centen mis. Er gaan dan een groot aantal bedrijven omvallen.
Wij als branche denken gelukkig wél verder dan onze neus lang is. Het is korte
termijn politiek om te denken dat een totaalverbod de zorg gaat ontlasten. Misschien
op 31 december/1 januari net iets minder gewonden van legaal vuurwerk, maar door de
toename van illegaal vuurwerk én het realistische risico op nieuwe besmettingen door
pendelaars naar buurlanden zal de zorg uiteindelijk juist veel zwaarder belast
worden. De rellen die aanstaande zijn door een eventueel verbod laten we nog even
voor wat het is, maar ook daar zullen ongetwijfeld gewonden door ontstaan.
Ons dringende advies is dan ook, áls er perse wat gedaan moet worden, het volgende:
- Incidenteel voor dit jaar: inperking afsteektijden. Momenteel is het toegestaan
vuurwerk af te steken van 18:00 tot 02:00, het is realistisch om dat dit jaar in te
korten naar bijvoorbeeld 4 uur vuurwerk afsteken (bijvoorbeeld 21:00-01:00 uur).
- Samenscholing van groepen verbieden in bepaalde risicogebieden. Hiermee kan worden
voorkomen dat hulpdiensten worden belaagd. In een groep is het gedrag altijd anders
dan normaal.
- De straffen op de handel en bezit van illegaal vuurwerk moet veel zwaarder worden.
- Verruiming openingstijden winkels waardoor de hoeveelheid mensen beter verspreid
kan worden, om zo het risico op nieuwe besmettingen te beperken.
Kortom, we maken ons op allerlei gebieden ernstige zorgen om de jaarwisseling bij
een totaalverbod. We gaan er vanuit dat het kabinet alle voor- en nadelen tegen
elkaar wegstreept en dat men dan tot de heldere conclusie komt dat er veel meer
nadelen kleven aan een (totaal)verbod dan de indieners van de motie zelf weten. Dit
is van GroenLinks en Partij voor de Dieren puur een strohalm die met beide handen
word aangegrepen om het laatste beetje plezier van de mensen dit jaar ook af te
nemen.
