Beste vrienden,
Het is nog ver weg maar laten we toch eens starten met de weersverwachting voor as. oud en nieuw.
Het mag heel erg voor zich spreken dat er nu nog niks specifieks te zeggen valt over het weer gedurende 8 uur op een avond 25 dagen in de toekomst...Maar er valt al wel wat te zeggen.
De exacte positie van hoge en lage druk, frontpassages, neerslag uit fronten of buien. Nee. We kunnen er nog niks zinnigs over zeggen.
Maar wat dan wel? We kunnen wel zeggen hoe waarschijnlijk het is dat er een bepaald weertype gaat overheersen. Wat in de winter een erg bepalende factor voor ons weer is, is de stratosferische vortex en hoe goed deze ontwikkeld is boven het poolgebied. Een zeer goed ontwikkelde vortex in de bovenlucht is vaak gekoppeld aan de lagere luchtlagen en bepaalt zo ons winterweer. Dat wil zeggen: op een manier die we sinds 10+ jaar maar al te goed kennen. Een sterke vortex is een aanjager van zuidwestenwinden. Zachte lucht, een strakke jet die weinig meandert. Een komen en gaan van fronten, depressies. Veel neerslag of niet.
Is de vortex zwak of liever nog, gespleten dan is de kans op een geblokkeerd patroon groter. Een blokkade betekent dat een hogedrukgebied de gebruikelijke stromingspatronen onderbreekt of zelfs omdraait. Maar goed: waar komt zo'n hoog dan? Bij Scandinavie dan heb je vaak temperaturen ver onder de norm. Maar is het per ongeluk boven ons hoofd of bij Ierland dan heb je er veel minder aan.
De diverse modellen zijn niet 100% eensgezind en dat zijn ze op deze termijn ook zelden. Maar de meeste modellen gaan uit van een vortex die in de eerste fase van december niet heel sterk is. Maar zeker in de tweede helft op stoom komt. Daarmee neemt de kans op koud winterweer dus duidelijk af. Zoals gezegd neemt de kans op zacht juist toe.
Al met al lijkt dit patroon vrij sterk op dat van twee jaar geleden en ook vorig jaar: (te) koud in het eerste deel van december, dan een doorbraak van een strakke westelijke stroming of zelfs diep zuidwestelijk en regen, veel zelfs. Dit jaar lijkt op veel punten als we het noordelijk halfrond bekijken op vorige jaar.
Kijken we naar andere factoren dan zien we bij de Aleoeten nu al jarenlang een hogedrukgebied. Dit wordt weer veroorzaakt door een enorm bel warm zeewater ten zuiden daarvan. Dit is zelfs zo sterk dat typische veranderingen door El Nino en La Nina niet zo goed meer zichtbaar zijn. Dat hoog daar laat eigenlijk qua luchtdruk een vrij constante La Nina situatie bestaan, zelfs als we met een El Nino te maken hebben.
Kijken we verder naar de seizoensmodellen dan is de verwachting toch wat anders. Zo laat de verwachting veel meer ruimte voor hogedruk dan vorig jaar. Helaas voor winterliefhebbers niet op een gunstige positie voor kou, maar we zien dat de verwachte hoeveelheden neerslag steeds rond normaal zijn. Dit in tegenstelling tot vorig jaar natuurlijk. Meer hogedruk betekent ook meer kans op rust in de atmosfeer. Deze h-drukgebieden (als we de bovenluchtverwachtingen bekijken) zijn echter wel subtropische gevallen, warm in de bovenlucht dus. We hoeven hier geen scherpe kou van te verwachten. Maar als het toch opklaart bij windstilte zal het wel eens licht vriezen, ook matige vorst in de nacht is mogelijk en blijft er daarna mist/lage bewolking hangen dan pak je een ijsdag mee. Maar gedegen winterweer, gedragen door een strakke oostenwind staat voorlopig (deze maand en ook januari niet) niet in de kaarten en lijkt onwaarschijnlijk.
Bedenk dat deze kaarten echt beperkte waarde hebben. Zo was er vorig jaar geen koud Scandinavie voorzien, maar werd het daar gedurende drie maanden veel te koud. Sterker: het was gedurende de winter het enige plekje op Aarde dato duidelijk te koud was. Dit heeft trouwens ook een reden (veel vocht in de stratosfeer door vulkaanuitbarsting) en de verwachting is dat ook de komende paar jaar Scandinavie gevoelig zal blijven voor te koud winterweer.
Er zijn overigens heus wel ensembleleden (de verwachting bestaat meestal uit 30-50 verschillende leden, een lid noemen we een ensemble-lid) die echt gaan voor winterweer met kou, met name na de jaarwisseling komen die duidelijk meer aan bod. Maar verreweg de meerderheid laat dit scenario helaas niet zien.
Voor liefhebbers: we zien in vrijwel in de modellen een algemene trend die erop duidt dat de vortex boven de noorpool na de jaarwisseling steeds verder in kracht lijkt in te boeten. De kans op kouder weer lijkt met name in februari toe te nemen (zonder groot te worden).
Samenvattend: het lijkt waarschijnlijk dat we in het eerst deel van december kans maken op normale of iets te lage temperaturen. In het tweede deel neemt de kans duidelijk toe dat we overschakelen op een westelijke stroming, temperaturen boven normaal. De kans dat er dan weer regen of fronten komen is dan ook groter, maar het lijkt lang niet zo erg te worden als vorig jaar. Minder neerslag, minder wind dan vorig jaar lijkt de hele winter waarschijnlijk. Of het ook zo uitpakt zullen we wel zien.
Hoe de dag zelf zal verlopen gaan we de komende paar weken wel duidelijk krijgen.