Kunstvuurwerkfabriek van der Nat B.V. was de laatste vuurwerkfabriek van Nederland die wereldwijd gezien unieke producten fabriceerde. Het bedrijf fabriceerde eigen vuurwerk, stak vuurwerk op evenementen af en leverde verschillende mengsels aan grote industrieën. Na de ramp van Enschede in 2000 werd het bedrijf eind 2002 gedwongen te stoppen met fabriceren. Het bedrijf stond nationaal en internationaal bekend om onder meer zijn befaamde fonteinen en vulkanen die een maximale hoogte haalden van circa 22 meter.
Geschiedenis
Beginjaren
In 1982 richtte Christiaan Johan van der Nat, met ondersteuning van zijn vader Chris van der Nat, een eenmanszaak op; genaamd: “Kunstvuurwerkbedrijf Christiaan J. v.d. Nat”. Christiaan organiseerde vuurwerkshows en stak deze af tijdens evenementen, feesten en bruiloften. Het vuurwerk voor deze evenementen werd opgeslagen in een gehuurde bunker in Hoek van Holland. Vader en zoon ontwikkelden, per vuurwerkshow, hun eigen programma en maakten zelf cascade producten zoals: teksten, figuren, logo’s en mechanische nummers. Door het aanbieden van deze producten in een op maat gemaakte show, onderscheidde het bedrijf zich in die tijd van andere vuurwerkbedrijven. Hierdoor bouwde het bedrijf al snel een naam op en haalde het grote opdrachten binnen zoals: Leidens Ontzet (3 oktober), Zandvoordse zomerfeesten, Noordwijker zomerfeesten, Agrarische dagen in Franeker en verschillende vieringen op Koninginnedag.
Het bedrijf groeide snel waardoor er een oplossing, voor het ruimtegebrek, moest worden gezocht. Uitbreiden bood geen optie, waardoor er gezocht moest worden naar een nieuwe locatie. Deze werd gevonden in de toenmalige gemeente Steenwijk, op een kavel aan het water. Deze locatie bood ook de mogelijkheid tot het verwezenlijken van Christiaans jongensdroom; namelijk zijn eigen vuurwerkfabriek en de mogelijkheid om vuurwerk zelf te fabriceren. Na goedkeuring van de nieuwbouw en het verkrijgen van de vergunningen, kon het bedrijf in 1987 (5 jaar na de oprichting) van Leiden naar Steenwijk verhuizen.
Het aantal opdrachten voor vuurwerkshows nam op jaarbasis snel toe. Een jaar nadat het bedrijf zich in Steenwijk gevestigd had, ging Christiaans droom in vervulling: het fabriceren van eigen vuurwerk was een feit. In het begin werden de gefabriceerde producten alleen tijdens eigen vuurwerkshows gebruikt. D.m.v. “mond tot mond reclame” nam de vraag naar deze producten al snel toe en werd er aan diverse Nederlandse vuurwerkgroothandels geleverd. Het assortiment bestond uit: lont, tekst lichtjes, bengaals vuur, aansteekzunders, zonnen, watervallen, rookpoeder, water- en dag vuurwerk. Door toename van de activiteiten binnen het bedrijf bood het ruimte voor werkgelegenheid.
Fonteinen
Twee jaar nadat het bedrijf zich, in Steenwijk, had gevestigd, ontwierp Christiaan samen met zijn vader de VAN DER NAT fontein. Dit product zag er uit als een grote lange puntige koker met een zwart, goud of zilver label. De uitwerking was een langzaam opkomende fontein van sparkles (vonkjes). Het product had een brandtijd van 45 sec en een hoogte van ongeveer 22 meter. Dit product was van hoge kwaliteit en wereldwijd gezien uniek in zijn soort.
Mede door de fonteinen werden de VAN DER NAT producten langzamerhand bekender en breidde de afzetmarkt zich buiten de Nederlandse grenzen verder uit. Er werd o.a. rechtstreeks geleverd aan afnemers in Duitsland, België, Polen en Frankrijk, Oostenrijk en Engeland.
Verkoop van Consumentenvuurwerk
In het jaar 1990 werd er op het fabrieksterrein een winkel gebouwd voor de verkoop van consumentenvuurwerk. Het vuurwerk werd gedeeltelijk ingekocht bij verschillende Nederlandse importeurs en er waren een aantal zelf gefabriceerde producten te koop zoals: de consumentenfontein, Bengaalse potjes en aansteekzunders. Mede door deze winkel is de consumentenfontein ontstaan. Deze fontein was een kleinere variant op zijn professionele voorgangers.
In verband met het Millennium had Christiaan speciaal voor de oudejaarsverkoop tekstplankjes ontworpen met daarop de cijfers 2000. Dit product was een groot succes.
Globalisering
Door de internationale interesse naar het eigen product zou het jaar 2000 voor van der Nat doorslaggevend worden. Er waren plannen in gereedheid gebracht om de eigen gefabriceerde producten wereldwijd te gaan exporteren. Met internationale folders en agentschappen zou dit een feit zijn geweest. Na de vuurwerkramp van 13 mei 2000 heeft Christiaan al deze activiteiten “on hold” gezet en uiteindelijk, noodgedwongen, moeten stopzetten.
Het einde van fabriceren
Na de vuurwerkramp van 13 mei 2000 stond de gehele vuurwerkbranche op zijn kop. De gebeurtenis heeft er toe geleid dat er een enorme aanscherping van regels en wetten werden ingevoerd. Het bedrijf kon hierna niet meer voldoen aan de juiste afstanden en Christiaan werd gedwongen de deuren te sluiten. Het bedrijf kreeg de gelegenheid alle lopende orders af te werken. Oudejaarsavond 2002 viel definitief het doek voor Kunstvuurwerkfabriek van der Nat. Als gevolg hiervan kwamen 8 werknemers op straat te staan en raakten Christiaan en zijn vader hun beroep en levenswerk kwijt.
Sanering
Na een aantal jaren procederen werd het bedrijf gesaneerd voor een meerdere malen lager bedrag dan het officieel waard was.
Nieuw winkelpand
Na het sluiten van zijn fabriek was Christiaan zijn droom en toekomst kwijt, alleen zijn vergunning voor het verkopen van consumentenvuurwerk mocht hij nog behouden. Na lang over de toekomst te hebben nagedacht, besloot Christiaan een herinvestering te doen. Mede door de ligging aan het water en het nabijgelegen Giethoorn, starte hij een nieuw bedrijf op, dat zich richtte op het stallen van boten en caravans. In 2003 werd besloten een aantal bedrijfspanden van de fabriek te slopen. Met oog op de toekomst werd er in 2004 een nieuw pand gebouwd. Dit pand bevat op de begane grond een winkelruimte van 400 m2, en op de 1e etage een winkelruimte van 450 m2, een bufferbewaarplaats met een opslagcapaciteit van 2.000 kilo vuurwerk en twee bunkers met beide een opslagcapaciteit tot 50.000 kilo. In 2005 was het totale pand afgebouwd.
Voorgeschiedenis
A.J. KAT Certificaat dhr. Chris van der Nat
De grondbeginselen en daarmee de vakkennis is verkregen van vader op zoon. Chris van der Nat was als toenmalig bedrijfsleider van de Firma KAT, te Leiden, al zijn gehele leven actief in de handel en fabricage van vuurwerk.
Op 17 jarige leeftijd solliciteerde hij samen met een vriend bij A.J. KAT Koninklijke Nederlandse Kunstvuurwerk- en Munitiefabriek. Vanaf 1947 ging hij aan de slag. De eerste jaren was het vooral handmatig zevenklappers maken. Hij had het vak in de praktijk geleerd, maar wilde daarnaast de onderlinge samenwerking van diverse ingredientenom verder bestuderen en volgde hij een cursus algemene scheikunde. Het zelf gemaakte consumentenvuurwerk verdween in de jaren zestig en zeventig, omdat het vuurwerk in China goedkoper kon worden gemaakt.
Bedrijf
Voor de sloop in 2003 bestond het fabrieksterrein van Kunstvuurwerkfabriek van der Nat b.v. uit:
Kantoor
Winkel
Timmerloods
2 mengloodsen
Afwerkloods
2 persloodsen
4 bunkers (3 begane grond, 1 bovenverdieping)
Werkloods
Grondstoffenopslag
Kruitopslag
Trommelloods
Producten
Door de jaren heen fabriceerde het bedrijf de volgende producten:
Fonteinen Kleuren: goud en zilver
Consumenten fontein
Middel
Plus
Superplus
Conische Vulkanen Kleuren: goud en zilver
Consumenten vulkaan
Professioneel vulkaan
Bengaals Kleuren: rood, groen, oranje en wit
Consumenten en professioneel gebruik.
Shells
Tot 5 inch. Vooral voor eigen gebruik.
Zonnen Kleuren: goud en zilver
In diverse maten en varianten, waaronder de vlinderzon.
Watervallen Kleuren: goud en zilver
In diverse maten.
Aansteeksunders
Lont,
Fuse Tape
Tekst lichtjes
In diverse kleuren en maten.
Watervuurwerk
Dagvuurwerk
Rookpoeders
Rookpotten
Brandfakkels
TNO: Tubes voor grondmetingen
Non-pyrotechnische producten:
Mortieren
Mengsels voor de non-pyrotechniek industrie
Cascade: Logo’s, teksten, figuren en mechanische nummers zoals:
zwanen, molens, jockey met paard, olifant, en letters
Standaarden en statieven voor: zonnen, watervallen en teksten
Elektrische Schietkasten
Eigen ontwerp van UN gekeurde verpakkingsdozen
Chronologie
1980 Christiaan J. van der Nat verlaat op 19 jarige leeftijd, na vervulling van zijn dienstplicht, de Marine.
1982 Christiaan en zijn vader Chris richten Kunstvuurwerkbedrijf Christiaan J. van der Nat op.
Er worden bunkers gehuurd in Hoek van Holland.
1987 Verhuizing van het bedrijf naar Steenwijk.
1988 Het produceren van vuurwerk begint.
1989 De VAN DER NAT fontein wordt door Christiaan en zijn vader ontworpen.
1990 Er wordt op de fabriek een winkel geopend waar vanuit de laatste 3 dagen van het jaar consumentenvuurwerk wordt verkocht.
1996 Christiaan verandert zijn eenmanszaak in een Besloten Vennootschap en de bedrijfsnaam in Kunstvuurwerkfabriek van der Nat B.V.
2000 Als gevolg van de ramp in Enschede wordt er door verschillende overheidsinstanties een begin gemaakt met inventariseren van het bedrijf.
Dec. 2002 Kunstvuurwerkfabriek van der Nat moet gedwongen stoppen met het fabriceren van vuurwerk en het opslaan van professioneel vuurwerk.
2003 Een merendeel van de panden worden gesloopt i.v.m. nieuwbouw.
2004 Er wordt begonnen aan de bouw van het winkelpand en de bunkers.
Christiaan kan dit jaar geen vuurwerk verkopen ten gevolge van het niet tijdig gereed zijn van de verplichtte sprinklerinstallaties.
Okt. 2005 Na enkele jaren te hebben geprocedeerd, wordt het bedrijf gesaneerd.
Dec. 2005 De deuren van het vernieuwde winkelpand, met een oppervlakte van 800 m2 en twee nieuwe bunkers die bij elkaar een capaciteit van 50.000 kg vuurwerk mogen opslaan, gaan open voor het publiek en de eerste oudejaarsverkoop is een feit.
Bronnen, noten en/of referenties Bronnen, noten en/of referenties:
Christiaan Johan van der Nat (oprichter Kunstvuurwerkfabriek van der Nat B.V. en pyrotechnicus)
Wikipedia
Geschiedenis
Beginjaren
In 1982 richtte Christiaan Johan van der Nat, met ondersteuning van zijn vader Chris van der Nat, een eenmanszaak op; genaamd: “Kunstvuurwerkbedrijf Christiaan J. v.d. Nat”. Christiaan organiseerde vuurwerkshows en stak deze af tijdens evenementen, feesten en bruiloften. Het vuurwerk voor deze evenementen werd opgeslagen in een gehuurde bunker in Hoek van Holland. Vader en zoon ontwikkelden, per vuurwerkshow, hun eigen programma en maakten zelf cascade producten zoals: teksten, figuren, logo’s en mechanische nummers. Door het aanbieden van deze producten in een op maat gemaakte show, onderscheidde het bedrijf zich in die tijd van andere vuurwerkbedrijven. Hierdoor bouwde het bedrijf al snel een naam op en haalde het grote opdrachten binnen zoals: Leidens Ontzet (3 oktober), Zandvoordse zomerfeesten, Noordwijker zomerfeesten, Agrarische dagen in Franeker en verschillende vieringen op Koninginnedag.
Het bedrijf groeide snel waardoor er een oplossing, voor het ruimtegebrek, moest worden gezocht. Uitbreiden bood geen optie, waardoor er gezocht moest worden naar een nieuwe locatie. Deze werd gevonden in de toenmalige gemeente Steenwijk, op een kavel aan het water. Deze locatie bood ook de mogelijkheid tot het verwezenlijken van Christiaans jongensdroom; namelijk zijn eigen vuurwerkfabriek en de mogelijkheid om vuurwerk zelf te fabriceren. Na goedkeuring van de nieuwbouw en het verkrijgen van de vergunningen, kon het bedrijf in 1987 (5 jaar na de oprichting) van Leiden naar Steenwijk verhuizen.
Het aantal opdrachten voor vuurwerkshows nam op jaarbasis snel toe. Een jaar nadat het bedrijf zich in Steenwijk gevestigd had, ging Christiaans droom in vervulling: het fabriceren van eigen vuurwerk was een feit. In het begin werden de gefabriceerde producten alleen tijdens eigen vuurwerkshows gebruikt. D.m.v. “mond tot mond reclame” nam de vraag naar deze producten al snel toe en werd er aan diverse Nederlandse vuurwerkgroothandels geleverd. Het assortiment bestond uit: lont, tekst lichtjes, bengaals vuur, aansteekzunders, zonnen, watervallen, rookpoeder, water- en dag vuurwerk. Door toename van de activiteiten binnen het bedrijf bood het ruimte voor werkgelegenheid.
Fonteinen
Twee jaar nadat het bedrijf zich, in Steenwijk, had gevestigd, ontwierp Christiaan samen met zijn vader de VAN DER NAT fontein. Dit product zag er uit als een grote lange puntige koker met een zwart, goud of zilver label. De uitwerking was een langzaam opkomende fontein van sparkles (vonkjes). Het product had een brandtijd van 45 sec en een hoogte van ongeveer 22 meter. Dit product was van hoge kwaliteit en wereldwijd gezien uniek in zijn soort.
Mede door de fonteinen werden de VAN DER NAT producten langzamerhand bekender en breidde de afzetmarkt zich buiten de Nederlandse grenzen verder uit. Er werd o.a. rechtstreeks geleverd aan afnemers in Duitsland, België, Polen en Frankrijk, Oostenrijk en Engeland.
Verkoop van Consumentenvuurwerk
In het jaar 1990 werd er op het fabrieksterrein een winkel gebouwd voor de verkoop van consumentenvuurwerk. Het vuurwerk werd gedeeltelijk ingekocht bij verschillende Nederlandse importeurs en er waren een aantal zelf gefabriceerde producten te koop zoals: de consumentenfontein, Bengaalse potjes en aansteekzunders. Mede door deze winkel is de consumentenfontein ontstaan. Deze fontein was een kleinere variant op zijn professionele voorgangers.
In verband met het Millennium had Christiaan speciaal voor de oudejaarsverkoop tekstplankjes ontworpen met daarop de cijfers 2000. Dit product was een groot succes.
Globalisering
Door de internationale interesse naar het eigen product zou het jaar 2000 voor van der Nat doorslaggevend worden. Er waren plannen in gereedheid gebracht om de eigen gefabriceerde producten wereldwijd te gaan exporteren. Met internationale folders en agentschappen zou dit een feit zijn geweest. Na de vuurwerkramp van 13 mei 2000 heeft Christiaan al deze activiteiten “on hold” gezet en uiteindelijk, noodgedwongen, moeten stopzetten.
Het einde van fabriceren
Na de vuurwerkramp van 13 mei 2000 stond de gehele vuurwerkbranche op zijn kop. De gebeurtenis heeft er toe geleid dat er een enorme aanscherping van regels en wetten werden ingevoerd. Het bedrijf kon hierna niet meer voldoen aan de juiste afstanden en Christiaan werd gedwongen de deuren te sluiten. Het bedrijf kreeg de gelegenheid alle lopende orders af te werken. Oudejaarsavond 2002 viel definitief het doek voor Kunstvuurwerkfabriek van der Nat. Als gevolg hiervan kwamen 8 werknemers op straat te staan en raakten Christiaan en zijn vader hun beroep en levenswerk kwijt.
Sanering
Na een aantal jaren procederen werd het bedrijf gesaneerd voor een meerdere malen lager bedrag dan het officieel waard was.
Nieuw winkelpand
Na het sluiten van zijn fabriek was Christiaan zijn droom en toekomst kwijt, alleen zijn vergunning voor het verkopen van consumentenvuurwerk mocht hij nog behouden. Na lang over de toekomst te hebben nagedacht, besloot Christiaan een herinvestering te doen. Mede door de ligging aan het water en het nabijgelegen Giethoorn, starte hij een nieuw bedrijf op, dat zich richtte op het stallen van boten en caravans. In 2003 werd besloten een aantal bedrijfspanden van de fabriek te slopen. Met oog op de toekomst werd er in 2004 een nieuw pand gebouwd. Dit pand bevat op de begane grond een winkelruimte van 400 m2, en op de 1e etage een winkelruimte van 450 m2, een bufferbewaarplaats met een opslagcapaciteit van 2.000 kilo vuurwerk en twee bunkers met beide een opslagcapaciteit tot 50.000 kilo. In 2005 was het totale pand afgebouwd.
Voorgeschiedenis
A.J. KAT Certificaat dhr. Chris van der Nat
De grondbeginselen en daarmee de vakkennis is verkregen van vader op zoon. Chris van der Nat was als toenmalig bedrijfsleider van de Firma KAT, te Leiden, al zijn gehele leven actief in de handel en fabricage van vuurwerk.
Op 17 jarige leeftijd solliciteerde hij samen met een vriend bij A.J. KAT Koninklijke Nederlandse Kunstvuurwerk- en Munitiefabriek. Vanaf 1947 ging hij aan de slag. De eerste jaren was het vooral handmatig zevenklappers maken. Hij had het vak in de praktijk geleerd, maar wilde daarnaast de onderlinge samenwerking van diverse ingredientenom verder bestuderen en volgde hij een cursus algemene scheikunde. Het zelf gemaakte consumentenvuurwerk verdween in de jaren zestig en zeventig, omdat het vuurwerk in China goedkoper kon worden gemaakt.
Bedrijf
Voor de sloop in 2003 bestond het fabrieksterrein van Kunstvuurwerkfabriek van der Nat b.v. uit:
Kantoor
Winkel
Timmerloods
2 mengloodsen
Afwerkloods
2 persloodsen
4 bunkers (3 begane grond, 1 bovenverdieping)
Werkloods
Grondstoffenopslag
Kruitopslag
Trommelloods
Producten
Door de jaren heen fabriceerde het bedrijf de volgende producten:
Fonteinen Kleuren: goud en zilver
Consumenten fontein
Middel
Plus
Superplus
Conische Vulkanen Kleuren: goud en zilver
Consumenten vulkaan
Professioneel vulkaan
Bengaals Kleuren: rood, groen, oranje en wit
Consumenten en professioneel gebruik.
Shells
Tot 5 inch. Vooral voor eigen gebruik.
Zonnen Kleuren: goud en zilver
In diverse maten en varianten, waaronder de vlinderzon.
Watervallen Kleuren: goud en zilver
In diverse maten.
Aansteeksunders
Lont,
Fuse Tape
Tekst lichtjes
In diverse kleuren en maten.
Watervuurwerk
Dagvuurwerk
Rookpoeders
Rookpotten
Brandfakkels
TNO: Tubes voor grondmetingen
Non-pyrotechnische producten:
Mortieren
Mengsels voor de non-pyrotechniek industrie
Cascade: Logo’s, teksten, figuren en mechanische nummers zoals:
zwanen, molens, jockey met paard, olifant, en letters
Standaarden en statieven voor: zonnen, watervallen en teksten
Elektrische Schietkasten
Eigen ontwerp van UN gekeurde verpakkingsdozen
Chronologie
1980 Christiaan J. van der Nat verlaat op 19 jarige leeftijd, na vervulling van zijn dienstplicht, de Marine.
1982 Christiaan en zijn vader Chris richten Kunstvuurwerkbedrijf Christiaan J. van der Nat op.
Er worden bunkers gehuurd in Hoek van Holland.
1987 Verhuizing van het bedrijf naar Steenwijk.
1988 Het produceren van vuurwerk begint.
1989 De VAN DER NAT fontein wordt door Christiaan en zijn vader ontworpen.
1990 Er wordt op de fabriek een winkel geopend waar vanuit de laatste 3 dagen van het jaar consumentenvuurwerk wordt verkocht.
1996 Christiaan verandert zijn eenmanszaak in een Besloten Vennootschap en de bedrijfsnaam in Kunstvuurwerkfabriek van der Nat B.V.
2000 Als gevolg van de ramp in Enschede wordt er door verschillende overheidsinstanties een begin gemaakt met inventariseren van het bedrijf.
Dec. 2002 Kunstvuurwerkfabriek van der Nat moet gedwongen stoppen met het fabriceren van vuurwerk en het opslaan van professioneel vuurwerk.
2003 Een merendeel van de panden worden gesloopt i.v.m. nieuwbouw.
2004 Er wordt begonnen aan de bouw van het winkelpand en de bunkers.
Christiaan kan dit jaar geen vuurwerk verkopen ten gevolge van het niet tijdig gereed zijn van de verplichtte sprinklerinstallaties.
Okt. 2005 Na enkele jaren te hebben geprocedeerd, wordt het bedrijf gesaneerd.
Dec. 2005 De deuren van het vernieuwde winkelpand, met een oppervlakte van 800 m2 en twee nieuwe bunkers die bij elkaar een capaciteit van 50.000 kg vuurwerk mogen opslaan, gaan open voor het publiek en de eerste oudejaarsverkoop is een feit.
Bronnen, noten en/of referenties Bronnen, noten en/of referenties:
Christiaan Johan van der Nat (oprichter Kunstvuurwerkfabriek van der Nat B.V. en pyrotechnicus)
Wikipedia
Comment